Inwazja włosogłówek
spostrzeżenia nad przebiegiem i diagnostyką u bydła

Włosogłówki (fot. 1.) są pasożytami kosmopolitycznymi, należą do rodzaju Trichuris i charakteryzuje je specyficzna budowa ciała – przednia nitkowata część, która tkwi w błonie śluzowej jelita, jest długa i zawiera gardziel, natomiast część tylna jest krótsza i grubsza. U samców tylny koniec ciała jest spiralnie skręcony, a pojedyncza szczecinka kopulacyjna otoczona pochewką pokrytą licznymi kolcami. U samic, otwór płciowy jest zlokalizowany na granicy cieńszej i grubszej części ciała.
W przypadku przeżuwaczy stwierdza się zarażenie gatunkami: Trichuris ovis, T. skrjabini, T. globulosa (małe przeżuwacze) i Trichuris discolor (bydło). Samce tego ostatniego gatunku osiągają 45-47 mm długości, a samice od 50 do 55 mm długości. Nicienie lokalizują się w obrębie jelita ślepego i okrężnicy i są hematofagami. Cykl rozwojowy włosogłówek jest prosty, a jaja wydalone z kałem odznaczają się długą przeżywalnością i są wrażliwe jedynie na wysychanie bądź bezpośrednie działanie promieni słonecznych (mogą zachować żywotność oraz zdolność do inwazji nawet przez rok). Zarażenie następuje drogą alimentarną, przez zjedzenie inwazyjnych jaj, w których powstają larwy pierwszego stadium. W jelicie grubym larwy wnikają w błonę śluzową aż do błony mięśniowej, gdzie po odbyciu trzech kolejnych linek dojrzewają. Okres prepatentny trwa około 46-55 dni. Działanie chorobotwórcze polega na mechanicznym drażnieniu i uszkadzaniu błony śluzowej jelit (5). U przeżuwaczy zakażenie Trichuris spp. może powodować przewlekłe, bliznowaciejące zapalenie jelita ślepego (fot. 2.) i jelita grubego, prowadzące do wyniszczenia, anemii, a nawet śmierci.